انواع ورق فولادی و کاربرد آنها
انواع ورق فولادی و کاربرد آنها
در بازار آهن، انواع مختلفی از ورقهای فولادی به فروش میرسند. این انواع شامل ورق سیاه، ورق روغنی، ورق گالوانیزه، ورق آلیاژی، ورق اسیدشویی، ورق آجدار، ورق رنگی و … میشوند. ورقهای فولادی از طریق فرآیندهای صنعتی به قطعات نازک و صاف تبدیل میشوند. بسیاری از اجزا و قطعات روزمره از ورقهای فلزی ساخته میشوند. این ورقها به صورت کویل و شیت (فابریک) با ضخامتهای مختلف تولید میشوند. در بازار، ورقهای مختلفی از جمله آلومینیوم، برنج، مس، فولاد، قلع، نیکل و تیتانیوم به صورت ورق قابل دسترسی هستند. از ورقهای فلزی در ساخت قوطیهای نوشابه، ظروف آشپزخانه، بدنه و بال هواپیما، تولید میز، ساخت سقفهای ساختمانها و بسیاری از کاربردهای دیگر استفاده میشود.
انواع ورق فولادی عبارتند از :
ورق سیاه
ورقهای فولادی نورد گرم، که در فرآیند نورد گرم با دمایی بالاتر از 930 درجه سانتیگراد تحت فشار قرار میگیرند، به ورقهای فولادی نورد گرم یا ورقهای سیاه معروف هستند. این فرآیند نورد گرم باعث بهبود خواص فرمپذیری ورقها میشود. ورقهای سیاه از جمله محصولات مهم تولیدی کارخانجات فولاد هستند و دارای تنوع زیادی در نوع فولاد، ضخامت و ابعاد هستند. در ایران، ورقهای st37 و st52 از معروفترین نوعهای ورقهای فولادی نورد گرم هستند. سطح خارجی این ورقها به دلیل اکسیداسیون و زنگزدگی، به شکل مات ظاهر میشود و بازتابی مانند ورقهای روغنی و گالوانیزه ندارد. ابعاد ورقهای سیاه متنوع بوده و با افزایش ضخامت، خصوصیت تختال آنها افزایش مییابد و انعطافپذیری آن کاهش مییابد.
ورق روغنی
ورق روغنی با اعمال فرآیندهای نورد سرد و آنیل بر روی ورقهای سیاه تولید میشود. ورق نورد سرد، به دلیل غرق کردن ورق در روغن قبل از عملیات آنیل، همچنان به عنوان ورق روغنی شناخته میشود. این نوع ورق دارای فرمپذیری بسیار بالا است و به همین دلیل برای تولید لوازم خانگی از جمله کابینت و کمدها بسیار مناسب است. ورق روغنی دارای استحکام کششی و مقاومت بالاتری نسبت به ورق سیاه است و سطح آن براق و شفاف است.
ورق گالوانیزه فولادی
ورقهای فولادی که با پوشش فلز روی (Zn) پوشانده شدهاند، به عنوان ورقهای گالوانیزه شناخته میشوند. به طور معمول، این ورقهای گالوانیزه دارای ضخامت کمی هستند. تولید ورقهای گالوانیزه با انجام فرآیند گالوانیزاسیون بر روی ورقهای فولادی انجام میشود، که این فرآیند به دو روش گرم (غوطه وری) و یا سرد (الکترولیز) انجام میشود. ورقهای گالوانیزه دارای ظاهری متفاوت نسبت به ورقهای روغنی و سیاه هستند. ناخالصیهای موجود در مذاب روی در هنگام شکلگیری کریستالهای روی روی سطح فولاد، باعث ایجاد نوعی عیب بر روی سطح ورقهای گالوانیزه میشوند که به آن “اسپنگل” یا “گل گالوانیزه” میگویند. کارخانههای تولید کننده ورقهای گالوانیزه شامل ورقهای گالوانیزه کاشان، ورقهای گالوانیزه هفت الماس قزوین، ورقهای گالوانیزه تاراز و ورقهای گالوانیزه فولاد مبارکه هستند.
ورق رنگی
ورقهای رنگی در مصارف مختلف مانند تولید لوازم خانگی، صنعت حمل و نقل و ساختمانسازی به طراحی و کاربرد گستردهای دارند. یکی از کاربردهای اصلی این ورقها، ساخت و نصب شیروانیهای ساختمانی در مناطق با بارندگی و رطوبت بالا است. مقاومت ورقهای رنگی در برابر زنگزدگی و خوردگی نیز از جمله عوامل اساسی در انتخاب این نوع ورقها برای استفاده در شیروانیهای ساختمانی میباشد. کارخانههای تولید کننده ورقهای رنگی شامل ورقهای رنگی فولاد مبارکه، ورقهای رنگی فولاد بهمن و ورقهای رنگی هفت الماس هستند. این ورقها به اشکال متنوعی مانند ورقهای رنگی کرکرهای یا سینوسی، ورقهای رنگی ذوزنقه، ورقهای رنگی شادولاین، ورقهای رنگی سفال فرم داده میشوند.
ورق استیل
ورق استیل یا استنلس استیل به دلیل ترکیبات ویژهای که در آن دارای خصوصیات مکانیکی منحصر به فردی است. این ترکیبات شامل کربن، کروم، نیکل، و آهن میباشند. تفاوت اساسی بین آهن و استیل در میزان میزان کربن موجود در آنها است. در فلز استیل، درصد کربن معمولاً از 0.30 تا 1.75 متغیر است. ورق استیل در انواع کاربردهایی مانند ساخت بدنه خودروها، تولید لوازم خانگی، پوشش بدنه و سقف درهای آسانسور، پوشش سقف ساختمانها و … به وفور استفاده میشود.
ورق استیل دو اصطلاح “بگیر” و “نگیر” را دارا میباشد. “استیل بگیر” به فلزات ضدزنگی اطلاق میشود که خاصیت جذب آهن را داشته و به وسیلهٔ آهنربا قابل جذبیت باشند. به عبارت دیگر، آنها میتوانند آهن ربا را جذب کنند. از سوی دیگر، “استیل نگیر” به فلزات ضدزنگ اشاره دارد که قابلیت جذب آن توسط آهنربا وجود نداشته و نمیتواند آهن ربا را جذب کند. به عبارت دیگر، این نوع استیل آهن ربا را نمیگیرد. ورقهای استیل 316 و 304 دو عنصر کروم و نیکل را دارند که این دو عنصر باعث عدم گرفتگی استیل میشوند.
ورق آلومینیوم
ورق آلومینیوم از جنس فلز آلومینیوم تشکیل شده است و به عنوان یک فلز سبک نیز شناخته میشود. بیشترین کاربرد ورق آلومینیوم در منازل، ساخت لوازم خانگی، صنایع نظامی، ساخت پلاکها و … دیده میشود. یکی از مزایای اصلی ورق آلومینیوم، طول عمر بالای آن است.